با استفاده از سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری استخوان می توان میزان و درصد پوکی استخوان های بدن را تعیین کرد. عوامل موثر در تراکم استخوان عبارتند از:
• ژنتیک و میزان فعالیت بدنی مهم ترین عامل تعیین تراکم استخوان است.
• بعد از این دو عامل میزان مصرف کلسیم و ویتامین دی نیز در متراکم کردن استخوان موثر است.
برای سنجش تراکم استخوان راه های متفاوتی وجود دارد، ولی رایج ترین روش آن، استفاده از روش DEXA است. در این روش از دو منبع، اشعه ایکس به سمت استخوانی که قصد سنجش تراکم آن را دارند فرستاده می شود. مقداری از اشعه توسط استخوان جذب شده و مقداری از آن از استخوان عبور کرده و از سمت دیگر بدن خارج می شود. مقدار هر کدام از این دو اشعه بعد از خروج از بدن توسط یک گیرنده اندازه گیری می شود. هر چه تراکم استخوانی بیشتر باشد (به این معنی که خلل و فرج و فضاهای خای ریز داخل استخوان کمتر باشند) مقدار بیشتری از اشعه ایکس را جذب کرده و اجازه عبور اشعه کمتری را می دهد و مقدار اشعه کمتری به گیرنده می رسد. اشعه دریافتی توسط گیرنده یا دتکتور Detector به یک کامپیوتر رفته و در آنجا مقیاس مقدار اشعه به مقیاس میزان تراکم استخوان تبدیل می شود. در این روش به دلیل دقیق تر کردن اندازه گیری از دو منبع اشعه ایکس استفاده می شود.
در موارد زیر توصیه می شود که از سنجش تراکم استخوان استفاده شود:
• بروز شکستگی استخوان بعد از یک ضربه خفیف
• ایجاد قوز در کمر به علت شکستگی های مکرر مهره
• مصرف کورتون به مدت طولانی ( مصرف این دارو موجب پوکی استخوان می شود)
• بروز یائسگی زودرس در سنین کمتر از 45 سال
• آمنوره یا قطع پریود های قاعدگی قبل از یائسگی به مدت بیش از یک سال
• وجود بیماری های همراه با پوکی استخوان مانند روماتیسم مفصلی و یا بیماری سلیاک
• سابقه وجود شکستگی لگن در خانواده مادری
• کم بودن شدید وزن به صورتی که BMI کمتر از 19 باشد.